Έρευνα κοινού παραστάσεων αρχαίου δράματος

Το καλοκαίρι του 2022, μια ερευνητική ομάδα από προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές/ριες, υποψήφιους διδάκτορες και διδάκτορες του Τμήματος Θεάτρου και του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ, ΑΠΘ, με επιστημ. υπεύθυνη την Ελένη Παπάζογλου, Αναπλ. καθηγήτρια του ΤΘ, διεξήγαγε μια Έρευνα κοινού παραστάσεων αρχαίου δράματος, σε συνεργασία με το Εθνικό Θέατρο, το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, και το ΚΘΒΕ.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Φωτογραφία: Δημήτρης Χαρισιάδης, Χώρος στάθμευσης, Επίδαυρος 1956 (© Μουσείο Μπενάκη)

    • Η έρευνα βασίζεται στις παρακάτω παραδοχές:

          • Από τη φύση του, και σε αντίθεση με άλλες τέχνες, το θέατρο απαιτεί και ενεργοποιεί συλλογικότητες, άλλοτε μικρότερες και άλλοτε μεγαλύτερες: το θέατρο είναι πάντα ένα κοινωνικό γεγονός και δεν μπορεί να εννοηθεί ή κατανοηθεί αλλιώς. Η μελέτη του δεν μπορεί να εξαντλείται ούτε στη μελέτη των δραματικών κειμένων ασχέτως παράστασης, αλλά και ούτε στις παραστάσεις ως καλλιτεχνικά δημιουργήματα καθεαυτά· για να είναι ολοκληρωμένη, η μελέτη του θεάτρου απαιτεί τη μελέτη του κοινού του: της πρόσληψης του καλλιτεχνικού γεγονότος από τους θεατές του.
          • Η παραστασιακή πρόσληψη του αρχαίου δράματος λειτουργεί ως κομβικό σημείο συνάντησης για την ιστορία, τη θεωρία και την πρακτική του ελληνικού θεάτρου και συνιστά προνομιακό πεδίο έρευνας της θεατρικής δραστηριότητας στην Ελλάδα.
          • Οι παραστάσεις του αρχαίου δράματος, στην Ελλάδα, συνιστούν έναν από τους κυρίαρχους τρόπους πρόσβασης των Ελλήνων στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό: λίγοι πια διαβάζουν αρχαία ιστοριογραφία ή ποίηση, χιλιάδες όμως παρακολουθούν παραστάσεις αρχαίου δράματος.
          • Το φαινόμενο της λεγόμενης ‘αναβίωσης’ του αρχαίου δράματος αποκτά περίπλοκες ερμηνευτικές διαστάσεις, ανθρωπολογικές και πολιτικές. Η μελέτη του κοινού θα μας επιτρέψει τη συστηματική διερεύνησή τους.
    • Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε δύο φάσεις:

          • με την ηλεκτρονική διανομή και συλλογή ενός δομημένου ερωτηματολογίου. Το ερωτηματολόγιο, που φιλοξενείται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα αγοράς εισιτηρίων των συνεργαζόμενων φορέων, επιτρέπει την εύκολη και γρήγορη συμπλήρωσή του μέσω ενός κινητού τηλεφώνου ή ενός υπολογιστή.
          • με τη διαμόρφωση και αξιοποίηση Ομάδων Εστίασης (από θεατές που θα δηλώσουν ότι θέλουν να εμπλακούν περισσότερο στην έρευνα) και την καταγραφή περισσότερο ποιοτικών δεικτών σε σχέση με τα ερωτηματολόγια.
          • Το αρχαίο δράμα θεωρείται ότι κατέχει ειδική θέση στο θεατρικό ρεπερτόριο και, άρα, ειδικές δυνατότητες και απαιτήσεις παραγωγής και πρόσληψης;
          • Ποιος είναι, κατά τους θεατές, ο ρόλος της πολιτειακής βούλησης και των κρατικών θεατρικών φορέων στη λεγόμενη ‘αναβίωση’ του αρχαίου δράματος;
          • Ποιο είναι το δημογραφικό αποτύπωμα του κοινού που παρακολουθεί αρχαίο δράμα; Πώς διαμορφώνεται η πολυσυλλεκτική του διάσταση;
          • Υπάρχει διασύνδεση δημογραφικών δεδομένων και αισθητικών/ιδεολογικών αντιλήψεων;
          • Ποια είναι η σύνδεση της παρακολούθησης παραστάσεων αρχαίου δράματος με την εθνική/ελληνική ταυτότητα του θεατή;
          • Πώς συνδέεται η εμπειρία της παρακολούθησης παραστάσεων αρχαίου δράματος με την ευρύτερη αρχαιογνωσία του θεατή;
          • Πώς συνδέεται η εμπειρία παρακολούθησης παραστάσεων αρχαίου δράματος με το ευρύτερο πολιτιστικό προφίλ του θεατή;
          • Σε ποιο βαθμό θεωρείται θεμιτός ο πειραματισμός πάνω στα έργα; Σε ποιο βαθμό απαιτείται ο σεβασμός στην ΄παράδοση΄;
          • Πώς επηρεάζουν η τοποθεσία και οι υποδομές ενός θεάτρου την εμπειρία θέασης μιας παράστασης αρχαίου δράματος;
          • Πώς διαφοροποιείται το κοινό ανάλογα με τον φορέα, τον τόπο παράστασης και το είδος του έργου;
    • Επιστημ. Υπεύθυνη έργου: Ελένη Παπάζογλου, αναπλ. καθηγήτρια, Τμήμα Θεάτρου, ΑΠΘ.
      Κατασκευή ηλεκτρονικού ερωτηματολογίου: Κατερίνα Νικολάτου, φοιτήτρια, Τμήμα Θεάτρου, ΑΠΘ.
      Στατιστική επεξεργασία δεδομένων: Διονύσιος Καρατάσιος, επικοινωνιολόγος, και Αχιλλέας Πηλιούσης, επικοινωνιολόγος, υποψήφιος διδάκτωρ, Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ, ΑΠΘ.
      Διενέργεια συνεντεύξεων/θεατρολογική επεξεργασία δεδομένων:
      Καλλιόπη Αναστασιάδου, θεατρολόγος.
      Δημήτρης Βάρκας, ηθοποιός, υποψήφιος διδάκτωρ, Τμήμα Θεάτρου, ΑΠΘ.
      Κορίνα Βασιλειάδου, θεατρολόγος-σκηνοθέτις.
      Πάνος Δεληνικόπουλος, θεατρολόγος-σκηνοθέτης, υποψήφιος διδάκτωρ, Τμήμα Θεάτρου, ΑΠΘ.
      Γιάννης Διδασκάλου, φοιτητής, Τμήμα Θεάτρου, ΑΠΘ.
      Αργύρης Ζαφείρης, θεατρολόγος-ηθοποιός, υποψήφιος διδάκτωρ, Τμήμα Θεάτρου, ΑΠΘ.
      Ιωάννα Λιούτσια, θεατρολόγος-σκηνοθέτις, υποψήφια διδάκτωρ, Τμήμα Παραστατικών και Ψηφιακών Τεχνών, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου.
      Ελένη Μεντεκίδου, φοιτήτρια του ΤΘ, ΑΠΘ.
      Τριαντάφυλλος Μποσταντζής, θεατρολόγος, διδάκτωρ, Τμήμα Θεάτρου, ΑΠΘ.
      Όλια Πανίδου, σκηνοθέτις.
      Βαρβάρα-Ελένη Παπαδοπούλου, θεατρολόγος, μεταπτυχιακή φοιτήτρια, Τμήμα Φιλολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης, και Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών, ΙΤΕ.

      Στον αρχικό σχεδιασμό της έρευνας συμμετείχαν, ως ακαδημαϊκοί σύμβουλοι, ο Γρηγόρης Πασχαλίδης, Καθηγητής, Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ, ΑΠΘ, και ο Νίκος Τσιγγίλης, Αναπλ. καθηγητής, Τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ, ΑΠΘ.

      Στην πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος, τη θερινή περίοδο 2021, συμμετείχαν στην ερευνητική ομάδα και οι φοιτήτριες του ΤΘ Αμφιτρίτη Ιωαννίδου-Χρυσουλίδου και Αγγελική Παπασταθοπούλου, και ο διδάκτωρ του ΤΘ Ζαφείρης Νικήτας, θεατρολόγος.

      Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο: erevna-koinou@thea.auth.gr

     

     

     

     

    Τμήμα Θεάτρου, Σχολή Καλών Τεχνών, Α.Π.Θ. | Εγνατία 122, 54622 Θεσσαλονίκη | Τ 2310 992 123-25 | F 2310 992 126 | info@thea.auth.gr

    © 2024 Τμήμα Θεάτρου Σχολής Καλών Τεχνών Α.Π.Θ. | Σχεδιασμός & κατασκευή ιστοσελίδας LineaDesign

    Τμήμα Θεάτρου Σχολής Καλών Τεχνών Α.Π.Θ.